O Parlamencie

Jak jest wybierany i jak pracuje Parlament Europejski?

Parlament Europejski jest jedyną instytucją UE wybieraną w sposób bezpośredni, a także jednym z największych demokratycznych zgromadzeń parlamentarnych na świecie. Jest też jedynym Parlamentem na świecie skupiającym reprezentantów z 27 krajów. Zasiada w nim 705 posłów, by reprezentować 500 mln obywateli Unii Europejskiej. Deputowani są wybierani przez mieszkańców z 28 państw członkowskich na 5 letnią kadencję.

Wybrani posłowie tworzą grupy polityczne zgodnie ze swoimi przekonaniami i przynależnością do partii krajowej, tworząc w ten sposób siłę polityczną w obronie priorytetów danej grupy. Od wielkości grupy politycznej zależy sukces i wpływ posłów na prace legislacyjną parlamentu. „Duży może więcej”, dlatego przynależność do znaczących grup politycznych jest bardzo ważną decyzją polityczną. Obecnie w Parlamencie Europejskim posłowie tworzą siedem grup politycznych o bardzo zróżnicowanej wielkości i sile.

Prace w ramach procedury legislacyjnej Parlamentu toczą się na szczeblu 20 wyspecjalizowanych komisji, przygotowujących sprawozdania, które są następnie poddawane pod głosowanie na posiedzeniach plenarnych.

Przewodniczący Parlamentu Europejskiego

Przewodniczący wybierany jest spośród posłów na odnawialny okres dwóch i pół roku, czyli na połowę kadencji. Przewodniczący odpowiada za kierowanie pracami Parlamentu, reprezentuje go w relacjach zewnętrznych i w stosunkach z innymi instytucjami Unii Europejskiej. Jako głowa Parlamentu jest wspierany przez 14 wiceprzewodniczących, którzy zastępują go w części jego licznych obowiązków.

Przewodniczący kieruje całością prac Parlamentu Europejskiego i jego najważniejszych organów, w tym Prezydium i Konferencji Przewodniczących oraz prowadzi debaty na posiedzeniach plenarnych. Zgodnie z zapisami traktatu w każdym roku kalendarzowy 12 posiedzeń plenarnych odbywa się w Strasburgu a 6 dodatkowych sesji w Brukseli.

Przewodniczący jest odpowiedzialny za przestrzeganie i implementację Regulaminu PE, w razie potrzeby występuje w charakterze arbitra. Ma za zadanie zapewnić prawidłowe funkcjonowanie wszystkich działań instytucji i jej organów.

Jako reprezentant Parlamentu w sprawach prawnych i w stosunkach zewnętrznych, przewodniczący wypowiada się między innymi we wszystkich istotnych kwestiach międzynarodowych. Składa też propozycję zaleceń mających na celu wzmocnienie pozycji Unii Europejskiej na Świecie.

Ciekawostką jest fakt, że ze względu na specjalną procedurę ustawodawczą zaraz po głosowaniu i przyjęciu budżetu przez Parlament, to przewodniczący podpisuje budżet Unii Europejskiej na kolejny rok, umożliwiając jego wykonanie. Przewodniczący Parlamentu i przewodniczący Rady podpisują wszystkie akty legislacyjne przyjęte w ramach zwykłej procedury ustawodawczej.

Posłowie

Co pięć lat 751 posłów Parlamentu Europejskiego wybierają mieszkańcy 28 państw członkowskich Unii. Od 1979 r. posłowie wybierani są w powszechnych wyborach bezpośrednich.

Każde państwo członkowskie określa własną ordynację wyborczą, lecz stosuje identyczne zasady demokratyczne, takie jak prawo do głosowania w wieku 18 lat, równość płci oraz wolności i tajność głosowania. Na podstawie zapisów w traktatach do wspólnej listy zasad należy również bezpośredni i powszechny charakter wyborów oraz zasada proporcjonalności i odnawialny pięcioletni mandat.

Zgodnie z postanowieniami prawa unijnego liczba mandatów jest podzielona proporcjonalnie do liczby mieszkańców każdego kraju. Każde państwo członkowskie posiada stałą liczbę posłów od minimum 6 do maksymalnie 96.

Dzieląc swój czas pracy miedzy Brukselę, Strasburg a okręg wyborczy, posłowie uczestniczą w licznych posiedzeniach komisji parlamentarnych, posiedzeniach plenarnych i międzyparlamentarnych, posiedzeniach grup politycznych, delegacjach oraz wielu innych spotkaniach wynikających z obowiązków posła do Parlamentu Europejskiego. Znaczącą częścią aktywności wielu posłów jest bezpośredni dialog z wyborcami i praca dla regionu w kraju, z którego pochodzą.

Wraz z rosnącą siłą Parlamentu i zwiększeniem jego uprawnień deputowani mają też coraz większy wpływ na jakość życia i bezpieczeństwo mieszkańców Unii, w tym między innymi na ochronę konsumentów, szanse dla małych i średnich przedsiębiorstw, transport, energię, edukację, kulturę czy zdrowie.

Niezależnie od wielu nieprawdziwych stereotypów warto pamiętać, że ponad 60 % ustawodawstwa krajowego oraz przepisów jest stanowionych w Brukseli. Dlatego tak ważna jest kompetentna reprezentacja naszego kraju w Brukseli.

Grupy polityczne

Posłowie są członkami grup politycznych, do których wstępują w zależności od poglądów i przekonań, a bez względu na narodowość. Obecnie w Parlamencie Europejskim istnieje 7 grup politycznych.

Grupy określają własną organizację wewnętrzną, powołując przewodniczącego lub dwóch współprzewodniczących, prezydium i sekretariat.

Aby utworzyć grupę polityczną, potrzeba 25 posłów reprezentujących co najmniej jedną czwartą Państw Członkowskich. Przynależność do kilku grup politycznych nie jest możliwa. Niektórzy posłowie nie należą do żadnej grupy politycznej, są to posłowie niezrzeszeni.

Przed każdym głosowaniem na posiedzeniu plenarnym grupy polityczne analizują sprawozdania opracowane przez komisje parlamentarne i wnoszą poprawki.
Stanowisko przyjęte przez grupę jest ustalane w drodze porozumienia wewnątrz grupy – jednak na żadnego posła nie można nałożyć obowiązku głosowania zgodnie z określonym stanowiskiem.

Poseł Janusz Lewandowski jest członkiem Grupy EPL (Europejska Partia Ludowa), największej grupy politycznej w Parlamencie w której zasiadają wszyscy europosłowie Platformy Obywatelskiej oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego.

Grupy polityczne Parlamentu Europejskiego

  • Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)
  • Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim
  • Grupa Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy
  • Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy
  • Konfederacyjna Grupa Zjednoczonej Lewicy Europejskiej / Nordycka Zielona Lewica
  • Grupa Zielonych / Wolne Przymierze Europejskie
  • Grupa Europa Wolności i Demokracji Bezpośredniej